Nieuwe arbeidsmigranten in Nederland de oplossing voor personeelstekorten?

Vanaf eind 2022 wil de Europese Commissie de deuren openzetten voor nieuwe arbeidsmigranten. Voor sommige lidstaten van de EU is het dé manier om de krapte op de arbeidsmarkt op te lossen. Dat hebben we eerder gedaan, maar wat kunnen we daar van leren?

“De arbeidsmarkt schreeuwt echt om arbeidskrachten en lidstaten ook”, vertelt hoogleraar integratie- en migratiestudies Han Entzinger.

Uitkomst voor Nederland

Volgens Entzinger heeft vooral Nederland behoefte aan nieuwe werknemers. “Nederland hoort toch wel bij de landen waar een groot tekort is.” Voor Nederland zou het werven van nieuwe legale arbeidskrachten dan ook een uitkomst zijn.

Volgens socioloog en onderzoeker arbeidsmigratie Evelyn Ersanilli van de Universiteit van Amsterdam past het voorstel van de Europese Commissie in een patroon van gesprekken die al langer gaande zijn: “De vraag ‘wat moet Europa doen in tijden van vergrijzing om competitief te blijven op de arbeidsmarkt?’ speelt natuurlijk al langer.”

‘Blue card’

“Zo’n 10 jaar geleden was er het plan voor een ‘blue card’, geïnspireerd op de Amerikaanse green card”, vertelt Ersanilli. “Maar toen kwam de economische crisis en hebben we vrij weinig meer van die plannen gehoord.”

Daarom is het volgens haar logisch dat nu weer een nieuw plan boven water komt.

Moeilijkheden

Volgens Entzinger blijkt uit het verleden wel dat de komst van arbeidsmigranten wat moeilijkheden met zich meebracht: “In de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw hebben we ook heel veel arbeidsmigranten laten komen, en mensen trekken vaak de vergelijking met nu.”

“Maar er zijn toen heel veel gezinnen gebleven, dus daar moeten we ook echt op letten.”

Circulatie van migratie

“De circulariteit van migratie stopt pas als mensen voor de keuze worden gesteld om weg te gaan en niet meer terug te keren. Mensen zijn meer geneigd om te gaan als ze daarna een nieuwe mogelijkheid krijgen om weer terug te komen”, vertelt Ersanilli.

Ze geeft een voorbeeld: “Na de Kosovo-crisis kwamen er heel veel mensen vanaf de West-Balkan naar Duitsland. Die werden afgewezen, maar keerden dan niet terug. Daar is toen voor bepaald dat ze kansen kregen op werk, op voorwaarde dat ze geen afgewezen asielzoeker waren. Zo wilden ze mensen verleiden om de legale weg te bewandelen.”

‘Migratie stoppen kost ook geld’

Volgens Ersanilli vergeten mensen vaak dat legale migranten veel geld kosten, maar migratie stoppen ook: “De problemen waar dit mogelijk een oplossing voor is zijn er, want we zitten met een krappe arbeidsmarkt, met illegale migratie. En dat kost ook geld. Uit angst voor de publieke opinie zijn lidstaten daarom soms een beetje terughoudend maar hier moeten we ook echt rekening mee houden.”

Daarnaast is dit voorstel van de Europese Commissie een middel tegen illegale migratie, volgens Entzinger. “Er zijn illegale migranten die al naar Europa komen en misbruik maken van de asielprocedure. Een deel vindt dan ook werk, maar de gedachte is dat op deze manier de druk om illegaal te migreren afneemt wanneer meer mensen legaal mogen komen migreren.”